از علت تا درمان بارداری پوچ

سقط جنین حاصل از بارداری پوچ معمولا به دلیل اختلالات کروموزوم‌ها ، ساختار‌‌های دربردارنده ژن‌ها است. این نوع بارداری در زنان ممکن است به علت نطفه یا تخمک بی کیفیت، تقسیم غیر‌طبیعی سلول، اتفاق بی‌افتد. بدن شما این ناهنجاری را شناسایی می‌کند و روند بارداری متوقف می‌گردد.
با توجه به اینکه شما هیچ نقشی در ایجاد این سقط جنین نداشته‌اید، باید گفت که در جلوگیری ازاین رخ‌داد طبیعی، نمی‌توانید هیچ کاری انجام دهید. با بررسی‌های بعمل آمده، نشان داده شده که بیشتر خانم‌ها، یک بار بارداری پوچ یا همان حاملگی پوچ را تجربه کرده اند.
ما در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی مفید را درباره بارداری پوچ به شما ارائه دهیم پس در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

بارداری پوچ چیست؟

بارداری پوچ  (blighted ovum) زمانی رخ می‌دهد که تخمک باردار شده، به دیواره رحم متصل می‌گردد اما بعد از آن جنین رشد نخواهد کرد.

سلول‌ها داخل ساک حاملگی تکثیر پیدا می‌کنند اما خود جنین همچنان رشدی ندارد و در نتیجه سبب سقط نا‌به هنگام جنین می‌گردد. این نوع بارداری بدون وجود جنین، بارداری پوچ می‌گویند.

یک حاملگی پوچ اغلب زودتر از آگاه شدن خود فرد، رخ می‌دهد. باید گفت که سطح زیاد اختلالات کروموزومی در بیشتر موارد، باعث می شود در همان ابتدای بارداری، بدن زن یک سقط طبیعی را تجربه کند.

انواع بارداری پوچ

به طور کلی دو نوع حاملگی، از نوع پوچ و تهی وجود دارد.

• بارداری پوچ ناقص یا جزئی: جفت و جنین تشکیل شده، اما جنین به صورت ناچیز و ناهماهنگ رشد کرده و دوام نمی‌آورد.

• بارداری پوچ کامل: در این نوع، هم جنین و هم جفت تشکیل نمی‌شوند.

علائم بارداری پوچ

قبل از آنکه مطلع شوید حامله هستید، تخمک شما دچار سوختگی و زخم‌ خوردگی می‌گردد. با بروز این موضوع شما تصور می‌کنید، قاعدگی‌تان بسیار شدیدتر از حد معمول است.

تخمک سوخته ممکن است همه نشانه‌های مرتبط با بارداری طبیعی را داشته باشد. این علائم شامل موارد زیر است:

• آزمایش بارداری مثبت
• سینه های دردناک
• یک دوره قاعدگی از دست رفته

با اتمام بارداری (سقط)، علائمی نمایان می‌شود.از جمله:

• لکه بینی یا خونریزی در واژن
• گرفتگی شکم
• رفع درد پستان
• تست و آزمایش‌ بارداری میزان سطح HCG را می‌سنجند، بنابراین تخمک سوخته می‌تواند، نتایج مثبتی را پیش از دفع بافت‌ها ایجاد کند.

علل بروز بارداری پوچ

دلیل ایجاد بارداری پوچ  هیچ ارتباطی با کاری که شما انجام داده اید یا انجام نداده اید، در هنگام قبل یا بعد بارداری شما، ندارد.

طی تحقیقات به دست آمده گفته می‌شود که نمی‌توان دلیلی قطعی را برای بروز حاملگی پوچ، نام‌ برد. اما گمان می‌رود که یکی از علت آن وجود مشکلات کروموزومی در تخمک بارور بوده که حاصل از ژنتیک فرد، تخمک و یا اسپرم بی کیفیت است.

به گفته پزشکان ممکن است، بارداری پوچ خیلی زود اتفاق بیفتد، اما تشخیص داده نشود. با این حال زنان زیادی هستند، که بیماری بارداری پوچ خود را زودتر تشخیص می‌دهند.

باید به این نکته اشاره کرد که تخمک سوخته مشخص نمی‌کند که آیا فقط در حاملگی‌های نخستین‌ رخ می‌دهد یا بیش از یک بار اتفاق می‌افتد. همچنین اکثر خانم‌هایی که تخمکشان دچار زخم می‌گردد، نمی‌توان فهمید که بارداری موفقیت آمیز و نوزادانی سالم خواهند داشت یا خیر.

ناگفته نماند که سن بالای 40 سال در بانوان و سن بالای 45 سال در آقایان، در وقوع بارداری پوچ بی‌تاثیر نیست.

بارداری پوچ در آی وی اف

در روش آی وی اف (ivf) هم امکان بارداری سوخته وجود دارد. گاهی در ivf نیز تعداد بتای فرد به اندازه کافی افزایش نیافته و ممکن است به صورت مکرر در طول استفاده از این روش لکه‌های قهوه‌ای نیز دیده شود.

شباهت بارداری پوچ و بارداری سالم

شایع ترین علامت حاملگی در افراد، وجود حالت تهوع می‌باشد. در بارداری تهی، بانوان دقیقا مانند یک بارداری سالم، دچار حالت تهوع می‌شوند. بانوان در بارداری سوخته نیز همانند حاملگی سالم، ضعف و خستگی، درد شکم و پهلو، استفراغ و …. را تجربه می‌کنند. باید توجه داشت که در چنین بارداری‌هایی، جفت کاملا به طور صحیح رشد کرده اما جنین در آن وجود ندارد و به همین دلیل است که علائم مشابه هستند.

نقش مردان در ایجاد بارداری پوچ چیست؟

اکثر افراد بر این تصور هستند که بارداری پوچ بدلیل فاکتورهای مشکل‌دار در زنان به وجود می‌آید، اما باید دانست که مردان نیز در این نوع بارداری نقش دارند. با بالا رفتن سن در آقایان، دی ‌ان‌ ای اسپرم، دچار مشکلاتی شده که احتمال بروز بارداری پوچ در شریک جنسی را افزایش می‌دهد.

سوال متداول افراد مراجعه کننده این است که آیا اگر اسپرم کم تحرک باشد، بر تشکیل بارداری پوچ تاثیرگذار است؟ پاسخ منفی است. اگرچه کیفیت و تعداد اسپرم برای بارداری سالم بسیار اهمیت دارد، اما کم‌تحرکی، دلیلی برای ایجاد حاملگی تهی نمی‌باشد.

تاثیر هورمون گنادوتروپین HCG در حاملگی پوچ

هورمون گنادوتروپین توسط جفت، در زمان بارداری ایجاد می‌شود. وظیفه اصلی هورمون HCG، تغذیه اصلی تخمک بارور شده است و سطح آن در هفته 8 الی 11 به حداکثر خود رسیده و بعد از آن کاهش می‌یابد. متخصص زنان و زایمان برای بررسی میزان این هورمون آزمایش‌هایی تجویز خواهد کرد. اگر HCG  کمتر از حد نرمال باشد، امکان حاملگی پوچ وجود دارد و البته باید توجه داشت که بعضی بانوان حتی با میزان کم این هورمون نیز، فرزندی سالم بدنیا آورده‌اند.

نحوه تشخیص بارداری پوچ

تخمک سوخته در اغلب موارد از طریق اولین سونوگرافی در طی یک معاینه توسط پزشک قبل از تولد، مشخص می‌شود. سونوگرافی جفت و کیسه خالی از جنین را نشان می دهد.

تخمک تبخیری در بین هفته های 8 تا 13 بارداری پوچ، رخ می‌دهد.

چگونه می توان از بارداری پوچ جلوگیری کرد؟

طبق بررسی ‌های انجام شده گفته می‌شود که از به‌وجود آمدن بارداری پوچ نمی‌توان جلوگیری کرد.

چنانچه شما قصد بچه دار شدن را دارید و نگران این بیماری هستید، در مورد علل احتمالی ژنتیکی و شیوه‌های آزمایش با پزشک خود مشورت کنید تا به شما برای داشتن یک بارداری سالم و طبیعی کمک کند.

هم چنین اگر شما در معرض سموم در محیط کار هستید، با پزشک خود مسئله را مطرح کنید زیرا که این موضوع ممکن است با ایجاد تخمک بی‌کیفیت و سقط جنین مرتبط باشد.

درمان بارداری پوچ

اگر تخمک سوخته، در زمان معاینه قبل از تولد دیده شود، پزشک متخصص انتخاب‌های درمانی را به شما توضیح می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• منتظر علائم سقط جنین شدن
• مصرف دارو، مثل میزوپروستول برای سقط جنین
• انجام جراحی D و C (اتساع و کورتاژ) برای رفع بافت‌های جفت از رحم

هنگامی که که شما و پزشک معالج، درباره روش‌های درمانی تصمیم می‌گیرید، طول بارداری، پرونده پزشکی و وضعیت عاطفی شما، بررسی و سنجیده می‌گردد.

تاثیر روانی بارداری تهی در بانوان

سقط جنین در بارداری پوچ از نظر عاطفی و روانی برای زنان دشوار است و انتظار برای پایان بارداری می تواند بیش از آنچه پیش بینی شده، دشوار باشد. وابستگی‌های عاطفی بین مادر و جنین و احساس ارتباط فیزیکی بین آن‌ها در مادر، آثار منفی را بر روان و ذهن خانم‌ها حک می‌کند.

هنگامی که بارداری پوچ تشخیص داده شد پزشک چه اقداماتی انجام می‌دهد؟

زمانی که یک بارداری پوچ اتفاق می افتد، متخصص زنان و زایمان با صلاحدید خود، به اقداماتی برای سقط می‌پردازد.

سقط طبیعی: حدود 2 هفته زمان به خانم مبتلا به حاملگی پوچ داده شده، تا به طور طبیعی دفع یا سقط انجام شود، زیرا با پایین بودن نمونه بارداری، به صورت یکباره خونریزی شروع می‌شود.

دارو: در مرحله بعد اگر در زمان معین به صورت طبیعی سقط نشد، ازداروهای خوراکی نظیر میزوپروستول و غیر خوراکی از طریق واژن برای سقط وجود دارد. در روش سقط با دارو، حدودا 2 الی 3 روز زمان برده که سقط انجام شود و ممکن است خونریزی همراه با حالت تهوع ایجاد ‌شود.

کورتاژ: روش جراحی برای تمیزکردن داخل رحم و حذف بافت‌ جنین می‌باشد. در کورتاژ، انبساط دهانه رحمی ایجاد شده و بافت داخل رحم را با ابزار کورت رحمی تراشیده و بعد تخلیه مکشی انجام می‌دهند. میزان اندکی از بافت را مورد بررسی‌های پاتولوژیک قرار می‌دهند تا دلیل سقط مشخص شود. بعد از جراحی ممکن است، فرد تا چند روز خونریزی داشته باشد.

آیا می‌توان بارداری پوچ را در خانه سقط کرد؟

باید توجه داشت، بعد از دیدن علائم فوق‌الذکر در هر زمان، فرد باید سریعا به متخصص زنان و زایمان مراجعه فرماید؛ زیرا اگر این مواد در بدن باقی بماند، پس از 7 الی 10 روز مشکلات بسیار زیادی را برای خانم ایجاد خواهد کرد.

انواع سقط جنین:

• سقط پوچ: جفت رشد می‌کند و جنین در ساک حاملگی تشکیل نمی‌شود.
• بارداری خارج رحمی: این سقط معمولا خودبه‌خود هنگامی که جنین به جای ساک حاملگی، در جایی دیگر سکنی می‌گزیند، رخ می‌دهد.
• سقط تهدیدی: در اوایل دوران بارداری، فرد دچار خونریزی همراه با درد کمر می‌شود.
• سقط ناقص: در شکم و کمر خانم باردار، گرفتگی‌های شدید و درد رخ می‌دهد.
• سقط کامل: هنگام سقط جنین، درد و گرفتگی‌های قسمت پایین بدن، پایان می‌یابد.

مراقبت های لازم بعد از بارداری پوچ

در هر سقط جنینی، بدن و سلامتی عاطفی ما برای درمان، به گذشت زمان نیازمند است. باید یادآوری کرد که بیشتر زنانی که بارداری پوچ را تجربه کرده‌اند، بعد از آن بارداری موفقی، خواهند داشت.

پزشکان متخصص تاکید می‌کنند که سه دوره قاعدگی را کاملا باید طی کرد تا بدن برای درمان قطعی و برای حمایت از بارداری آمادگی داشته باشد.

در این مدت، بر روی عادت‌های سالم و سبک زندگی خود برای سلامت بدن و روان‌تان، تمرکز کنید:

• غذای ارگانیک و سالم بخورید؛
• استرس، اضطراب و نگرانی نداشته باشید؛
• در طول روز برنامه ورزشی خود را انجام دهید؛
• از مکمل‌های روزانه قبل از تولد که حاوی فولات هستند، استفاده نمایید؛

عواملی در ارتباط با این نوع سقط وجود دارد که باید آنها را با پزشک، مطرح کنید.  این عوامل شامل ژنتیک، کیفیت تخمک و کیفیت اسپرم است.

بنابراین پزشک شما امکان دارد آزمایشاتی برای شرایط شما توصیه کند. این آزمایشات عبارتند از :

غربالگری ژنتیکی قبل از لانه گزینی (PGS) ، تجزیه و تحلیل ژنتیکی که می‌تواند قبل از کاشت در رحم زن انجام گردد و همچنین تجزیه و تحلیل مایع منی، که برای مشخص شدن کیفیت اسپرم استفاده می شود.

• آزمایش‌های هورمونی تحریک کننده فولیکول (FSH) یا هورمون ضد مولرین (AMH)، که برای کمک به بالا بردن کیفیت تخمک، استفاده شود.

برقراری رابطه جنسی پس از حاملگی پوچ ممنوع است؟

خیر. در صورتی که خانم در اثر سقط خونریزی نداشته باشد، زوجین می‌توانند رابطه جنسی برقرار کنند. در صورتی که خانمی قصد بارداری مجدد دارد، حتما قبل از آن با پزشک خود مشورت کند.

بارداری پوچ سبب نازایی می‌شود؟

خیر. این نوع بارداری به هیچ عنوان عاملی برای نازایی محسوب نمی‌شود.

حاملگی پوچ در هفته چندم بیشتر شایع است؟

بعضی مواقع حاملگی پوچ انقدر زود اتفاق می‌افتد که حتی فرد متوجه نمی‌شود، باردار بوده است. اما معمولا، این نوع حاملگی‌ها در هشت هفته اول بارداری، خصوصا هفته هفتم و هشتم نیز رخ می‌دهد.

چه زمانی بعد از سقط حاملگی پوچ، می‌توان دوباره باردار شد؟

بعد از اینکه جنین سقط شد، سیکل قاعدگی شروع می‌شود و فرد می‌تواند از همان زمان دوباره برای بارداری اقدام کند. اما پزشک متخصص توصیه دارد که تا منظم شدن سه قاعدگی بعد از سقط، صبور باشند.

آیا بعد از تجربه‌ی حاملگی پوچ، امکان تکرار آن وجود دارد؟

معمولا در پروسه بارداری برای یک شخص، بارداری پوچ فقط یک بار پیش می‌آید اما ممکن است، در بعضی افراد دوباره تکرار شود. به طور کلی بعد از تجربه‌ی همچین مسئله‌ای باید به بهترین متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده، تا معاینات و بررسی های لازم ژنتیکی جهت تشخیص علت و جلوگیری از تکرار مجدد آن انجام شود. اگر قبلا حاملگی پوچ داشته‌اید و اکنون قصد بارداری دارید، حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.

 منابع:

https://www.healthline.com