سندروم تخمدان پلی کیستیک تقریبا حدود 30 درصد خانم ها را تحت تاثیر قرار داده است، هیچ آزمایش دقیقی مبنی بر تشخیص قطعی تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد، اما این عارضه علائمی دارد که با مشاهده آن ها می توان به وجود این بیماری تا حدی پی برد و در زمان مناسب به متخصص زنان خوب جهت معاینه، مشاوره، تشخیص و در نهایت درمان مراجعه کرد، ادامه مطلب را با ما همراه باشید.
سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
تخمدان پلی کیستیک یک اختلال هورمونی شایع میان بانوان است که طبق آمار ۵ الی ۱۰ درصد از آن ها به این سندروم مبتلا هستند. سندروم پلی کیستیک به دلیل وجود تخمک های بزرگ که شامل تعداد زیادی کیسه های کوچک هستند، در لایه بیرونی هر تخمدان قرار گرفته، به این نام، نام گذاری شده است.
- سندروم تخمدان پلی کیستیک شرایطی است که روی هورمون اثراتی می گذارد و زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، مقادیر بالاتری از هورمون های مردانه را تولید می کنند، این عدم تعادل باعث می شود که قائدگی های منظم داشته باشند و بارداری آنها کمی مشکل تر باشد.
- کیسه های پر از مایعات درون تخمدان ها رشد می کننند، کیسه ها در واقع فولیکول هستند که هر کدام دارای تخمک های نابالغ هستند. تخمک ها به اندازه کافی بلوغ نمی یاند تا زمانی که تخمک ها تحریک شوند.
- عدم تخمک گذاری میزان استروژن و پروژسترون را تغییر می دهد، به صورتی که سطح استروژن و پروژسترون پایین تر از حد معمول است، در حالی که میزان آندروژن بالاتر از حد معمول است.
- هورمون های اضافه مردانه در بدن خانم ها، چرخه قائدگی را مختل می کند، بنابراین خانم های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیکف دچار نامنظمی قائدگی هستند.
علت سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
پزشکان در حال حاضر به صورت دقیق علت این بیماری شناسایی نکرده اند، آن ها معتقدند مقادیر زیاد هورمون های مردانه، ژن، مقاومت به انسولین، سطح بالای التهاب در بدن مانع از تخمک گذاری طبیعی شود. علت دقیق PCOS ناشناخته است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ژنتیک نقش مهمی در بروز این عارضه دارد.
در حالت نرمال ماهانه تخمدان خانم ها، تخمک نارس یا فولیکول تولید می کند. طی پروسه تخمک گذاری فولیکول رشد کرده و تخمک های رسیده را آزاد می کند.
افرادی که به این سندروم مبتلا هستند تخمدان های آنها به صورت نرمال فعالیت نمی کند. تخمک رسیده ساخته نمی‌شوند و تعادل هورمونها بهم می ریزد.
از جمله مواردی که باعث ایجاد تنبلی تخمدان میشود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بودن میزان هورمون انسولین
- وراثت
- التهاب خفیف
مقاومت به انسولین: افزایش سطح انسولین باعث میشود که تخمدان ها هورمون مردانه (آندروژن) بسازند و آزاد کنند. افزایش هورمون مردانه، به نوبه خود، تخمک گذاری را سرکوب و به سایر علائم PCOS کمک می کند. انسولین نحوه پردازش گلوکز (قند) و استفاده از آن را برای انرژی کنترل می کند. مقاومت به انسولین به این معنی است که بدن شما انسولین را به درستی پردازش نمی کند و منجر به افزایش سطح گلوکز در خون می شود. همه افراد مبتلا، مقاومت به انسولین گلوکز یا دیابت بالایی ندارند، اما مقاومت به انسولین می تواند منجر به دیابت شود. اضافه وزن یا چاقی نیز می تواند در مقاومت به انسولین کمک کننده باشد. افزایش سطح انسولین، حتی اگر گلوکز خون شما نرمال باشد، می تواند نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد.
3 نشانه اصلی تخمدان پلی کیستیک
این سندروم نیز مانند همه بیماری ها دارای نشانه هایی می‌باشد که خانم ها به محض مشاهده، باید بدون از دست دادن زمان به بهترین متخصص زنان مراجعه کرده و از ایشان راهنمایی بگیرند. می‌توان گفت اگر فردی دو نشانه از سه علائم زیر دارد احتمال این وجود دارد که به سندروم تخمدان پلی کیستیک PCOS مبتلا شده باشد:
- وجود کیست در تخمدان ها
- سطح بالای هورمون های مردانه
- دوره های نامنظم قائدگی
از علائم مهم این بیماری، رشد موهای زائد در صورت و بدن و طاسی می شود و ممکن است به بروز دیابت و بیماری های قلبی نیز کمک کند. داروهای ضدبارداری و داروهای دیابت می تواند کمک شایانی به رفع عدم تعادل و بهبود علائم کند.
به طور کلی همانطور که گفته شد روش مشخصی برای تشخیص دقیق این بیماری وجود ندارد، اما زمانی که به پزشک مراجعه می کنید، درابتدا پزشک علائمی که تجربه کرده اید مانند بی نظمی در عادات ماهانه، تغییر وزن و سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و سپس معاینات فیزیکی انجام خواهد داد و در نهایت رشد موهای زائد، مقاومت به انسولین، آکنه و روش های تصویر برداری برای تشخیص دقیق تر را انجام خواهد داد.
شایع ترین علائم تخمدان پلی کیستیک
- دوره های ماهانه نامنظم : عدم تخمک گذاری مانع ریزش رحم در هر ماه می شود.(عادت ماهانه نامنظم،کمتر از ۸ نوبت قاعدگی در طول سال)
- خونریزی های شدید: ضخامت رحم در مدت طولانی بیشتر شده بنابراین در هر دوره ممکن است خونریزی بیشتر باشد.
- رشد موهای زائد: اکثر افرادی که مبتلا به تخمدان پلی کیستیک هستند، رشد مو در پشت، قفسه سینه، شکم را تجربه می کنند.
- آکنه: افزایش هورمون های مردانه، ممکن است منجربه به آکنه در صورت، قفسه سینه و کمر شود.
- افزایش وزن: اکثر افرادی که دچار تخمدان پلی کیستیک هستند، اضافه وزن دارند. (عدم کنترل وزن)
- طاسی: این افرادممکن است در سر دچار طاسی شوند.
- هیپرآندروژنیسم: بالا بودن سطح تستوسترون
- تخمدان هایی با تعداد کیست بالا
- سردرد: تغییراتی هورمونی در خانم ها باعث ایجاد سردد می شود.
نکته: باید بدانید ۴۰ درصد زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، دچار چاقی مفرط و ۷۵ درصدشان نازا هستند.
روش های تشخیصی تخمدان پلی کیستیک
برای تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک، چرخه پریودی مراجعه کننده مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین سایر علائم و سابقه پزشکی فردی بررسی خواهد شد و پس از آن معاینه و آزمایشات و سونوگرافی های لازم انجام میشود. سندرم تخمدان پلی کیستیک بسیار شایع است، حدودا 15 درصد از زنان در سنین باروری به آن مبتلا هستند.
معاینه و بررسی لگن بیمار
پزشک ارگان های مربوط و موثر در تولید مثل جهت بررسی توده ها و سایر ناهنجاری ها بررسی می کند.
ازمایش خون
خون بیمار برای اندازه گیری دقیق سطح هورمون ها تجزیه و تحلیل خواهد شد.
سونوگرافی
با انجام روش های تصویری تشخیص پزشک تخمدان ها را از نظر ظاهر،ضخامت بررسی می کند.
اگر در نهایت پزشک تشخیص بیماری پلی کیستیک را بدهد، بررسی های دیگری مانند: تحمل گلوکز، کلسترول و.. را انجام خواهد داد.
درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک
عموما روش‌های درمانی این سندروم با تغییرات و اصلاحات سبک زندگی مانند کاهش وزن، ورزش و رژیم غذایی آغاز می شود. کاهش وزن در اصلاح روند نامنظمی های قاعدگی نقش بزرگی ایفا می‌کند. انواع روش های درمانی برای سندروم تخمدان پلی کیستیک باید حتما زیر نظر بهترین متخصص زنان و زایمان انجام شود. پزشک متخصص زنان، درمان را بر اساس علائم، سابقه پزشکی و سایر شرایط سلامتی شما و اگر می خواهید باردار شوید، تعیین می کند. درمان ها می تواند شامل داروها، تغییر سبک زندگی یا ترکیبی از هر دو باشد.
درمان با داروهای هورمونی:
این داروها هورمون ها را تنظیم کرده و می تواند موجب تنظیم دوره های عادت ماهانه بیمار شود. درصورتی که داروهای دیگر بی تاثیر باشد، پزشک ممکن است گنادوتروپین را تجویزکند .می توان گفت حدودا تمام زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که از این دارو استفاده کرده اند، موفق به تخمک‌گذاری و درصد بالایی از آنها باردار شده اند. تجویز این دارو نیز به صلاحدید پزشک بستگی دارد و نباید خودسرانه مصرف شود.
درمان با روش های جراحی:
اگر هیچ کدام از روش های ذکر شده منجر به درمان تخمدان پلی کیستیک نشود، ممکن است دکتر زنان از راه های درمانی تهاجمی استفاده نماید.
در این روش، متخصص زنان برش های کوچکی در شکم ایجاد کرده و از طریق آن حفره‌های کوچکی در تخمدان شما ایجاد می‌کند. هدف ازاین کار کاهش تولید و ترشح هورمون آندروژن می باشد.
آیا می توان از PCOS یا اثرات آن جلوگیری کرد؟
هیچ راه اثبات شده ای برای پیشگیری از سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد، اما می توانید گام های کوچکی برای کاهش علائم خود بردارید. به عنوان مثال، خوردن غذاهای مغذی، ورزش منظم و کنترل وزن می تواند به شما در جلوگیری از اثرات PCOS کمک کند.
جمع بندی مطالب
به طور کلی سندروم تخمدان پلی کیستیک روی ارگان های تولید مثل مانند تولیدکننده هورمون های استروژن و پروژسترون، چرخه قائدگی تاثیر می گذارد و علائمی دارد که در مقاله ان ها ذکر شد، راه مناسب برای پیشگیری و درمان این بیماری آن است که با مشاهده کوچکترین علائم به دکتر زنان خوب مراجعه کرده تا راه های پیشگیری از این بیماری مانند کنترل وزن و تجویز برخی از دارو ها را توصیه نماید.
0 دیدگاه